de geschiedenis en meer
de geschiedenis en meer
Onderstaande weergave van de Rotterdamse oorlogsschade bevat een foutje: de verwoeste oppervlakte beslaat uiteraard geen 26 maar 2,6 km2 (650 acres).
OPRICHTING
In 1970 werd in samenwerking met boekhandel Voorhoeve & Dietrich opgericht de Bouwcentrum-Boekhandel Voorhoeve & Dietrich NV, als algemene, in bouwen en wonen gespecialiseerde boekhandel.
Tevens zou deze NV dienen als verkooppunt van de Bouwcentrum-uitgaven.
Per 1 januari 1974 werd deze samenwerking beëindigd en werden de activiteiten voortgezet door Bouwcentrum-Boekhandel BV, als volledige dochter van NV Bouw Internationaal Centrum.
VERVOLGENS…
In 1986 is Bouwcentrum Boekhandel meegegaan in de verzelfstandiging van Bouwcentrum Expo en in 1996 meeverhuisd naar de Schiekade.
Daar zijn de activiteiten in 2002 beëindigd.
In 1943 startte het toenmalige Instituut voor praktische bedrijfskunde de ‘kadercursus Organisatie Bouwbedrijf’. Per 25 september 1948 werd deze opleiding ingelijfd door Bouwcentrum. De initiator van de cursus, dhr.E.S.Beek, kwam in dienst van de Stichting Bouwcentrum en is daar begonnen met het uitbouwen van de afdeling Opleidingen Bouwcentrum.
Het voorwoord in de brochure van het cursusjaar 1963/1964 beschrijft perfect de betekenis en het doel van de opleidingen, die het Bouwcentrum organiseerde:
“VOORWOORD
Het bouwbedrijf, alhoewel het niet tot de industrieën wordt gerekend, is bezig zich te ontwikkelen tot een geïndustrialiseerd bedrijf in die zin, dat in het productieproces van machines gebruik gemaakt wordt, arbeidssplitsing wordt toegepast, de bouwtechniek op wetenschappelijke grondslagen is opgebouwd en vooral: de uitvoeringsmethoden en organisatie wetenschappelijk worden benaderd.
Door deze ontwikkeling worden aan de functionarissen in het bouwbedrijf, zowel de leidinggevende als de specialistische, op verschillend niveaus, steeds hogere eisen gesteld.
Hieruit is een grote behoefte aan aanvullende scholing ontstaan. In de cursussen die in dit prospectus worden aangeboden, is systematisch gerangschikte ervaring van vele bouwpractijkmensen verenigd met resultaten van onderzoek in de practijk en achter het bureau.
De opleidingen zijn op de behoeften van het bouwbedrijf afgestemd en vormen een onmisbare schakel in het streven de productiviteit in het bouwbedrijf door toenemende industrialisatie te verhogen.
De geboden opleidingen beveel ik daarom gaarne in uw belangstelling aan.
ir. J. van Ettinger
Directeur Bouwcentrum”
In de 45 jaar dat Opleidingen Bouwcentrum (opgericht op 25 september 1948) heeft bestaan, hebben naar schatting 70 à 80.000 mensen cursussen gevolgd en afgerond bij dit instituut.
DE CURSUSSEN
Het aanbod van Opleidingen Bouwcentrum bestond uit de volgende cursussen:
Op 12 december 1977 werd vanuit Opleidingen Bouwcentrum de zelfstandige Stichting Vakopleidingen Schoonmaakbedrijven en -diensten (SVS) opgericht. Deze ontwikkelde zich sterk in de jaren daarna en in mei 1991 verliet SVS het Bouwcentrum naar een zelfstandige vestiging.
DE ORGANISATIE
Elk jaar werd de ingewikkelde puzzel gelegd die nodig was voor het realiseren van de circa 20 cursussen op vele locaties in het land. Veel cursussen, ook nog tegelijk in meerdere regio’s. Er waren cursussen van 26 weken en kleinere die drie maanden duurden. De cursussen werden altijd ´s avonds gegeven, ook waren er praktijktrainingen die in het weekend plaatsvonden.
De puzzelstukjes daarbij waren bijvoorbeeld:
– Het werven en contracteren van docenten
– het oproepen van cursisten
– het uitzoeken in het hele land van lokaties waar de cursussen werden gehouden
– het samenstellen en vervaardigen van het lesmateriaal enz.
VERVOLGENS…
In juli 1993 werd Opleidingen Bouwcentrum door Bouwcentrum Beheer verkocht aan de Stichting Behartiging Bouwnijverheid. Dit was in feite het einde van Opleidingen Bouwcentrum, hoewel de naam nog enige jaren werd gebruikt in ”BOB Opleidingen Bouwcentrum”. Dit samenwerkingsverband was gevestigd in Waddinxveen, waar ook een deel van het personeel werd ondergebracht.
In 1968 ontstond een samenwerking van het bouw-bedrijfsleven, organisaties in de bouwwereld, de gemeentelijke en proviciale overheid van de noordelijke provincies en het Bouwcentrum voor de vestiging van een Bouwcentrum in het noorden van het land. Dat initiatief leidde in september 1969 tot de vestiging van Bouwcentrum Noord-Nederland in de Martinihal in Groningen. De leiding was in handen van de heer G. Keulen, tevens hoofd voorlichting. De activiteiten waren dezelfde als in Bouwcentrum Rotterdam, maar wel bescheidener. Er waren tijdelijke tentoonstellingen, een permanente bouwmaterialenexpositie, voorlichting, bouwkundige inspecties, studiedagen voor bouw-professionals e.d. Er was een nauwe samenwerking met Bouwcentrum Rotterdam.
In 1973 werd, door het wegvallen van een groot gedeelte van de subsidie voor Bouwcentrum Noord-Nederland, besloten tot het opheffen hiervan.
Om de dienstverlening in het noorden toch te kunnen voortzetten, werd gezocht naar de mogelijkheid voor een eigen vestiging van het Bouwcentrum in de binnenstad van Groningen.
Een nieuw onderkomen werd gevonden in de Gelkingestraat nr.6, vlak bij de markt in het centrum van Groningen.
De opening was op 1 januari 1974; de nieuwe naam was Bouwcentrum Groningen en de directeur was Pieter Cornelisse.
Alle activiteiten werden hier voortgezet, behalve, wegens de beperkte ruimte, de tijdelijke exposities.
Deze vestiging was een echt “filiaal” van Bouwcentrum Rotterdam, waarmee dan ook een hechte samenwerking was.
In 1980 was de verhuizing naar de Trompsingel in Groningen. De expositie en de publieksvoorlichting werden gestopt. Bouwkundige adviezen en publicaties over bouwkundige problemen waren de belangrijkste activiteiten, evenals de bouwkundige inspecties, die veelal de basis zijn voor deskundigen-verklaringen bij juridische conflicten.
In 1985 (?) was de laatste verplaatsing van Bouwcentrum Groningen naar de Capellastraat 1 in Groningen. De aktiviteiten van de Trompsingel worden hier voortgezet, totdat in 1987 de directeur, Pieter Cornelisse, door een herseninfarct wordt uitgeschakeld. Er wordt dan besloten om Bouwcentrum Groningen op te heffen.
De werkzaamheden worden overgenomen door de Sacon Groep.
De Stichting Verletbestrijding Bouwnijverheid (SVB) is opgericht in de zestiger jaren van de vorige eeuw. Het bestuur bestond uit vertegenwoordigers van de bouwnijverheid: aannemers, werknemers, raadgevend ingenieurs enz.
“Het doel van de stichting is het verbeteren van de productie-omstandigheden in de bouwnijverheid, in het bijzonder gericht op het effectief bestrijden van negatieve effecten van de klimatologische invloeden op het bouwproces.
De stichting tracht het doel te bereiken door het uitvoeren van onderzoek, het geven van studieopdrachten, het samenstellen en uitbrengen van rapporten en adviezen en het deelnemen aan activiteiten van anderen op dit gebied.”
In dit kader was een financiele bijdrageregeling van toepassing op aannemers die op bouwprojecten maatregelen troffen om vorstverlet te beperken: de Verletbestrijdingsregeling (VBR). De regeling werd uitgevoerd/gecontroleerd door de SVB en gefinancierd door de Stichting Risicofonds/Vacantiefonds Bouwnijverheid.
De activiteiten van de SVB werden uitbesteed aan het Bouwcentrum, met uitzondering van de financiële afwikkeling van de VBR. Deze laatste werd uitgevoerd door de Stichting Sociaal Fonds Bouwnijverheid, het werkapparaat van onder andere het Risicofonds/Vakantiefonds.
De activiteiten die het Bouwcentrum geacht werd uit te voeren (het ‘werkbureau van de SVB’)werden ondergebracht bij de afdeling Dienstverlening Aannemingsbedrijven, onderdeel van de Bouwcentrum-hoofdgroep Kennisoverdracht.
Deze afdeling bestond uit drie bouwconsulenten die bouwbedrijven adviezen gaven.
De leiding was in handen van resp. A. van der Gaag, E. Edelman en S.R.Ruiter.
In de loop van de jaren ’70 werd meer aandacht besteed aan voorlichting. Hiertoe werden o.a. drie regionale verletbestrijdingsconsulenten aangesteld: een in het noorden en twee in het midden van het land.
De voorlichtingsmiddelen, zoals affiches, werden door het Bouwcentrum verzorgd.
Ook het personeel van het werkbureau werd door het Bouwcentrum aangetrokken, zowel districtsinspecteurs als consulenten en waarnemers.
Eind jaren ’80/begin ’90 werd besloten de VBR te beeindigen en de SVB op te heffen. Het personeel werd overgeplaatst binnen het Bouwcentrum dan wel ontslagen.
Is ontstaan uit de eerdere afdelingen Verkoop (verhuur van stands), Tentoonstellingen (ontwerpafdeling, secretariaat en werkplaats) en Voorlichting (ondersteuning exposities en telefonische informatie). Bij de reorganisaties van 1987/1988 dreigde opheffing van deze afdelingen, waarop Derk van Kesteren in maart 1987 de afdeling Tentoonstellingen (activiteiten en inventaris) voor ƒ 1,- heeft overgenomen van Bouwcentrum. Er kwam vervolgens een aantal voorgenomen overnames en verhuizingen langs, die stuk voor stuk weer afsprongen.
In 1989 wordt opgericht de B.V. Bouwcentrum Expo, met Derk van Kesteren als directeur.
Volgens de oprichtingsakte is Bouwcentrum Expo BV een hergebruik van de inmiddels lege BV Euterpe, de voormalige horeca-dochter binnen Bouwcentrum.
Bouwcentrum Expo was tot medio 1995 nog voor 50% in handen van BV Bouwcentrum Beheer, maar toen die op 1-7-1995 fuseerde met PRC Platform is die 50% overgenomen en ging Bouwcentrum Expo geheel zelfstandig verder.
Per 1 januari 2015 zijn de activiteiten van Bouwcentrum Expo beëindigd. Het gebouw Schiekade 830 wordt door DTZ Zadelhoff nog wel geëxploiteerd onder de naam Bouwcentrum Rotterdam (maar heet officieel: kantorencomplex Huygenshof).
In 1956 werd op gezamenlijk initiatief van Ministerie van Onderwijs, Ministerie van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid en het Bouwcentrum de stichting Informatiecentrum voor Scholenbouw in het leven geroepen.
Het doel van ICS was het geven van voorlichting en adviezen op het gebied van de scholenbouw in de meest ruime zin van het woord.
Dat werd bereikt door het door het verrichten en doen verrichten van studies, het verzamelen en verspreiden van documentatiemateriaal, het verlenen van medewerking bij de ontwikkeling van nieuwe typen schoolgebouwen, het inrichten van tentoonstellingen en het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten en excursies, het onderhouden en bevorderen van de samenwerking met instellingen op het gebied van de scholenbouw in binnen- en buitenland.
Het Informatiecentrum voor Scholenbouw, later: Informatie & Advies Centrum Schoolaccommodaties, werd in 2000 onderdeel van Deloitte & Touche met behoud van de eigen naam om de goede naamsbekendheid niet te verliezen.
In 2005 besloot ICS weer op eigen benen te staan en als ICSadviseurs B.V. verder te gaan.
ICSadviseurs bedient al lang niet meer alleen het onderwijs. Het bureau is actief op het brede terrein vanmaatschappelijk vastgoed, zoals zorg, sport (bijvoorbeeld Sportcampus Zuiderpark in Den Haag) en gemeenten (waaronder gemeentehuizen in Bronckhorst en Wageningen). Het onderwijsterrein heeft zich verbreed en bestrijkt nu het hele terrein van kinderopvang tot campusontwikkeling voor hogescholen en universiteiten.
Duurzaamheid is een belangrijk thema; het door ICS begeleide Energy Academy Europe heeft in 2017 het predicaat “Breeam Outstanding” ontvangen.
Ook ICSadviseurs is actief buiten de grenzen, nl. in België, Duitsland, Oman en Aruba. Tenslotte verzorgt het “Schooldomein”, een magazine gericht op scholenbouw.
Naast de vestigingen in Amsterdam, Zwolle en Eindhoven keert ICSadviseurs in december 2017 terug in Rotterdam, en wel in de monumentale Van Nellefabriek in de Spaanse Polder.
BKB vormde een onderzoeks- en certificatie-instelling, met een specialisatie in bouwmaterialen en bouwprocessen.
Vanuit de afdeling Organisatie en Efficiency van Stichting Ratiobouw werd in 1973, na de eerste oliecrisis, het BKS (Bureau Kwaliteitsbewaking Spouwmuurvullingen) opgericht. Dit bureau werd geleid door E. Wulkan, G. Bakker en H. Nederveen en groeide al snel uit tot een werkgroep van 9 fulltimers en 20 parttimers.
In 1975 werd tevens, als samenwerkingsverband tussen Bouwcentrum en twee TNO-instituten, het bureau BTE (Bouwcentrum-TNO- Energiezaken) opgericht; onder leiding van J. van Sante. In de jaren na 1985 zijn er ook nog andere samenwerkingsverbanden geweest met TNO. In een joint venture werd BKB (Bureau Kwaliteitsverklaringen Bouw) opgericht, onder leiding van een driemanschap waaronder H. Nederveen. Begin jaren ’90 is TNO uitgekocht door Bouwcentrum, onder directeur Koelman.
In 1995 is BKB verzelfstandigd en heette vanaf toen “BV Kwaliteitsverklaringen Bouw”, met Nederveen als directeur. Rond die tijd verhuisde het bureau vanuit het Weena gebouw naar de Veerhaven in Rotterdam.
In 2002 is BKB gefuseerd met IKOB (stichting Instituut voor Keuring en Onderzoek van Bouwmaterialen).
Henk Nederveen is op 1-7-2003 met pensioen gegaan.
IKOB-BKB fuseerde in 2013 met SKG tot het huidige certificeringsinstituut voor de bouw SKG-IKOB in Geldermalsen.
In 1978 besloot het Bouwcentrum, in nauw overleg met de NUFFIC (Netherlands Universities Foundation for International Cooperation), zijn activiteiten op het gebied van de ontwikkelingssamenwerking onder te brengen in een nieuw op te richten stichting Bouwcentrum International Education.
Het bestuur van de stichting werd samengesteld uit op voet van evenredigheid voorgedragen leden vanuit Bouwcentrum en de NUFFIC.
Deze stichting stelde zich ten doel -door middel van internationale uitwisseling van informatie, kennis en ervaring- een wezenlijke bijdrage te leveren tot en deel te nemen aan ontwikkelingssamenwerking zowel op het gebied van housing, building and planning als op dat van integrated quality control.Dit doel werd nagestreefd door:
BIE is tot 2000 als zelfstandige stichting gevestigd geweest in het Bouwcentrum, in het Ronde Gebouw.
In 1982 werd de naam gewijzigd in Institute for Housing Studies – IHS, begin 90-er jaren uitgebreid tot: Institute for Housing and Urban Development Studies.
Ingevolge politiek beleid om internationale opleidingen te laten samenwerken met universiteiten is IHS in 2000 verhuisd naar de campus van de Erasmus Universiteit Rotterdam op Woudestein. Daarop volgden reorganisaties gericht op integratie, welke in 2004 werd geformaliseerd. Sindsdien is IHS officieel onderdeel van de EUR.
Op 1 augustus 1945 werd het Adviesbureau voor toegepaste Statistiek opgericht door ir.Jan van Ettinger. De dagelijkse leiding berustte bij Hans Sittig, die vanaf 1948 als mede-firmant optrad. Uit dit adviesbureau is later het adviesbureau voor Kwaliteitsbeleid en Besliskunde ontstaan.
In 1972 werd overeenstemming bereikt over het overnemen van de aandelen van de twee eigenaren en werd het een eigen Bouwcentrum-instituut. Desondanks is AKB naar buiten toe steeds opgetreden als een autonoom bedrijf.
AKB was dé pionier in Nederland op het gebied van bedrijfskundige model-ontwikkeling.
Bij alle Bouwcentrum-projecten waar wiskundige modellen gebruikt werden trad AKB op als adviseur en dankzij de vroege deskundigheid op dat gebied was het ook lange tijd het computer-centrum van Bouwcentrum.
Directeuren zijn geweest: Hans Sittig (1945-1978), Kees van Hee (1978-1984).
AKB ontwikkelde zich gaandeweg steeds meer tot specialist in slimme planning-software. Deze ontwikkeling werd versterkt met de aankoop van (in juni 1987) en samenvoeging met de failliete automatiseerder Ores. Daarna werkte het bureau onder de naam AKB Ores. AKB-Ores was een kleine doch innovatieve speler op de Nederlandse markt en had met name een reputatie om slimme en creatieve oplossingen te implementeren met veel persoonlijke aandacht. Helaas leidde dit ook tot enkele moeilijk onderhoudbare modules.
In 2004 is AKB-Ores overgenomen door het Belgische Intris.
Actueel bestaat AKB Logistics, ontwikkelaar van logistieke software (rittenplanning e.d.), onder Intris Nederland BV / AKB-Ores-International-BV – Wagenmakerstraat-3 – 2984BD Ridderkerk – 0180-414275 (info 1-6-2016) – www.akb-logisticssoftware.nl.
De ontmoeting
Voorjaar 1942: de Duitse bezetter verbood de Jaarbeurs van de bouwwereld. Voor deze beurs had de Nederlandse Stichting voor Statistiek (NSS), in casu de directeur ir.J.van Ettinger, in opdracht van de aannemerswereld een presentatie voorbereid met beeldstatistieken. Doel was om tot uitdrukking te brengen hoe groot de betekenis van het bouwen in Nederland wel niet was.
Maar de voorjaarsbeurs ging dus niet door en als voorzitter van de Bedrijfsgroep Bouwindustrie kwam ir.J.J.van der Wal naar de NSS om Van Ettinger van de afgelasting op de hoogte te brengen.
Bij de voorbereiding van het beursmateriaal was bij Van Ettinger echter het bewustzijn ontstaan van het belang van de bouw voor Nederland, zeker zodra de wederopbouw aan de orde zou komen. Ook vermoedde hij dat de statistiek een grote bijdrage aan de planning zou kunnen bijdragen. Hij zocht dan ook direct tijdens deze onverwachte ontmoeting naar een mogelijkheid om met deze vooraanstaande bouwondernemer verdere stappen op dat gebied te kunnen zetten. Hij stelt Van der Wal voor om voortbordurend op het voorbereide materiaal een boekje te gaan maken in de serie “Boeiende Statistiek” van de NSS. Aanvankelijk voelde Van derWal daar niet veel voor, hij had juist in 1940 zijn boek “De economische ontwikkeling van het bouwbedrijf in Nederland” voltooid. Maar Van Ettinger wist hem te overtuigen door aan te beiden dat hij het zou schrijven, vanuit zijn eigen invalshoek van statistiek en techniek, gevoed door de kennis van de bouw-economie van Van der Wal. Zo ontstond een nauwe samenwerking, met als eerste resultaat het boekje “Het bouwbedrijf in Nederland” (januari 1943).
